Phố cổ Hội An là một nơi được biết đến với nét đẹp cổ kính cùng những giá trị văn hóa quý báu của cha ông để lại. Một trong những nét đẹp văn hóa vẫn còn được người dân nơi đây lưu truyền đến tận ngày nay là Bài chòi Hội An. Hãy cùng Kenhhomestay.com đi tìm hiểu về loại hình nghệ thuật độc đáo trên sân khấu ca kịch đã thu hút rất nhiều du khách yêu văn hóa và những nét đẹp văn hóa đến đây thưởng thức nhé!
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:
- Top 44 Resort Hội An giá rẻ đẹp gần biển phố cổ có bãi tắm riêng & hồ bơi
- Top 118 Homestay Hội An giá rẻ đẹp gần biển phố cổ và trung tâm
- Top 42 Biệt thự Villa Hội An giá rẻ đẹp cho thuê nguyên căn gần biển có hồ bơi
- Top 30 Khách sạn Hội An giá rẻ, đẹp, gần biển, trung tâm phố cổ từ 2-3-4-5 sao
1. Đôi nét về bài chòi Hội An
Bài chòi Hội An được biết đến là một trải nghiệm vừa mới mẻ lại vừa có từ lâu vô cùng hấp dẫn khi đến với thành phố này. Bài chòi của con người miền Trung chân chất được ví như là dân ca quan họ của miền Bắc hay đơn ca tài tử của miền Nam.
Nếu như có dịp đến đây, du khách hãy ghé thăm và lắng nghe những tiếng hát, những giai đoạn ngân nga sẽ còn đọng lại trong đầu mà du khách sẽ nhớ mãi không quên về nơi này.
Bài chòi có thể hiểu một cách đơn giản là chơi bài ở trên chòi. Tại đây, trò này được tổ chức tại một mảnh đất trống khá rộng rãi ở bên con sông Hoài dịu dàng, thơ mộng.
Nếu như trước đây loại hình nghệ thuật này chỉ được tổ chức vào các dịp lễ hay tế trời đất mỗi khi xuân về thì đến ngày nay, người dân tại phố cổ Hội An lại tổ chức trò chơi này hàng đêm.
Bài chòi Hội An Quảng Nam cũng giống như là hơi thở của cuộc sống con người nơi đây, trong bài chòi lưu giữ những nét văn hóa đẹp của người dân miền Trung, thể hiện những phẩm chất cùng những đức tính đẹp của con người nơi đây.
Ngày nay, bài chòi đang ngày càng khẳng định vị thế của mình trong du lịch tại Hội An khi đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại – một sự khẳng định về tầm ảnh hưởng.
2. Tổ chức chơi bài chòi Hội An
2.1. Luật chơi và cách chơi bài chòi
2.1.1. Những ai có thể tham gia chơi bài chòi Hội An?
Bài chòi là nét đẹp văn hóa của người dân nơi đây nên bất cứ ai đến phố cổ cũng đều có thể tham gia, đem lại những trải nghiệm ấn tượng, đáng nhớ về mảnh đất đầy nắng và gió cùng con người Hội An.
Du khách trong nước và người dân là những người thường tham gia nhất nhưng du khách nước ngoài cũng có thể tham gia bởi tại đây có những người thông dịch viên sẽ giải thích và hướng dẫn luật và cách chơi cho du khách.
2.1.2. Cách chơi bài chòi Hội An
Khi chơi sẽ có người hô bài chòi được quy ước gọi là anh Hiệu và chị Hiệu. Khi tham gia vào thì người chơi sẽ cần phải đặc biệt chú ý đến những hành động của họ để có thể nắm được tên con bài mà họ hô lên câu hát.
Khi chơi bài chòi, thông thường người ta sẽ dựng lên một chiếc chòi lớn ở giữa là nơi anh Hiệu và chị Hiệu sẽ đứng để vận hành trò chơi và quy ước là chòi cái, xung quanh đặt 10 chiếc chòi quy ước là chòi con để người chơi sẽ ngồi trên đó. Tuy nhiên thường ở riêng Hội An sẽ chỉ có khoảng 4 – 5 số chòi con được dựng lên cho người chơi tham gia.
Cũng có một số nơi tại miền Trung thì khi tổ chức, họ sẽ chỉ trải chiếu ra và dựng cây nêu, treo ống bài và bày ghế để cho người chơi tham gia mà không dựng chòi.
Trò chơi bài chòi Hội An sẽ bắt đầu bằng những tiếng trống rộn rã, sau đó anh Hiệu và chị Hiệu sẽ hát lên những lời hô xướng để mời gọi mở hàng và qua đó cũng thu hút được sự chú ý của tất cả mọi người có mặt xung quanh.
Sau những câu ca mở màn ấy thì anh Hiệu và chị Hiệu sẽ hát để giới thiệu tên các quân bài cho người chơi chọn 3 lá bài khác nhau cầm sẵn trên tay.
Sau đó thì anh Hiệu sẽ cùng với chị Hiệu bước ra ngoài trước chòi để xóc ống thể lên rồi họ sẽ rút ra từng quân bài và hô vang câu hát mang tên của quân bài.
Khi này, các người chơi chơi bài chòi Hội An, Quảng Nam sẽ lắng nghe những câu hát trên, ai có những quân bài đó thì sẽ gõ lên mõ 3 lần hoặc không có thì hô “có đây”. Sau mỗi lần trùng bài ấy thì họ sẽ được trao cho một cây cờ đuôi nheo.
Sau đó trò chơi lại tiếp tục diễn ra theo trình tự trước đó cho đến khi có người chơi ở chòi nào nhận đủ 3 cây cờ đuôi nheo thì hô to lên “tới” và gõ một hồi mõ dài.
Lúc này xung quanh những tiếng trống cái và tiếng trống tum ở chòi cái sẽ được đánh vang liên tục một hồi dài báo rằng cho người đã dành được chiến thắng. Người chơi thắng bài chòi Hội An sẽ được tặng thưởng một chiếc đèn lồng Hội An đầy kỷ niệm và giá trị tinh thần.
2.1.3. Đặc điểm của bộ bài được dùng trong khi chơi
Bộ bài được dùng để chơi bài chòi Hội An có thể được coi như một bộ Tam cúc cải tiến với 33 lá: nhứt nọc, nhì nghèo, thằng bí, lá liễu…được những bàn tay khéo léo vẽ lên giấy rồi đem dán vào các thẻ tre, mỗi một thẻ tre sẽ gồm có 3 quân bài khác nhau.
Bộ bài này thì gồm có 3 pho là pho sách, pho vạn và pho văn với mỗi pho gồm 10 lá và 3 lá lẻ được gọi là lá cửu điều đen, lá ông ẩm đen, lá tử cẳng đen, tuy nghe có vẻ khó nhớ những khi tham gia vào du khách sẽ nhanh chóng nhớ.
Những quân bài trên được làm khá lớn cho người chơi tham gia bài chòi có thể dễ dàng nhìn thấy hoa văn và tên của từng quân bài, giúp việc chơi trở nên thuận tiện và dễ dàng hơn.
2.2. Đặc điểm hát bài chòi Hội An
2.2.1. Lời hô của hát bài chòi
Bài chòi gồm có hai loại hình khác nhau là hát bài chòi và trò chơi bài chòi. Lời bài hát chòi Hội An, Quảng Nam sẽ có 4 giai điệu cơ bản là xàng xê, hồ quảng, xuân nữ và cổ bản với lời bài hát là sự hoà quyện một cách tinh tế dựa trên các làn điệu dân ca Nam Bộ cùng lối nói và hát của loại hình nghệ thuật dân gian tuồng nhưng vẫn tạo ra được những nét dấu ấn riêng có.
Chính bởi sự khác nhau ấy đã thể hiện được những đức tính của con người Hội An cần cù, sáng tạo. Các nghệ sĩ hát chòi tại đây trong suốt những năm tháng phục vụ trò chơi đã sáng tạo nên nhiều điệu lý câu hò khác bổ sung vào sự phong phú trong nét đẹp của bài chòi như hò Chèo thuyền, hò Khoan, hát Ru con và vè Quảng. Tất cả sẽ đem đến một giai điệu hấp dẫn, đáng nhớ cho du khách về phố cổ Hội An.
2.2.2. Những điều thú vị về anh Hiệu và chị Hiệu
Như đã đề cập đến ở phần cách chơi bài chòi, anh Hiệu và chị Hiệu sẽ là những người hát dân ca bài chòi Hội An. Người hô bài chòi sẽ là những người quan trọng nhất trong trò chơi bởi công việc này yêu cầu họ phải rất tập trung để có thể biết được quân bài mình rút ra tên gì và lên ý tưởng sáng tạo ra câu hát liên quan.
Chính bởi những lời hát cho mỗi lần là không giống nhau nên đòi hỏi họ là người có lối hô hát giỏi, phong cách diễn xuất dí dỏm, hài hước, có sự duyên dáng để thu hút ánh nhìn bởi sẽ có nhiều người xung quanh cùng với đó là khả năng ứng biến linh hoạt để có thể hát lên những quân bài mỗi lần rút.
3. Thời gian biểu diễn và tham gia chơi bài chòi Hội An
Cứ vào khoảng 19h tối các ngày trong tuần, du khách đến Hội An có thể ghé thăm vườn Tượng An Hội tại thành phố Hội An để xem các nghệ sĩ hát chòi cùng những người chơi đang tham gia vào trò chơi vô cùng thú vị này.
Đặc biệt đến đây, khách du lịch cũng có thể đăng ký để tham gia trực tiếp vào người chơi, tự mình tận hưởng trải nghiệm trong một bầu không khí náo nhiệt với rất nhiều người đứng xung quanh cổ vũ và xem.
Giá thẻ bài để rút sẽ là 20000 đồng cho mỗi thẻ bài khi tham gia chơi bài chòi Hội An. Đây hứa hẹn sẽ là những khoảnh khắc vui vẻ, náo nhiệt và đáng nhớ dành cho du khách đến với Hội An xinh đẹp và trò chơi đậm nét nghệ thuật bài chòi.
4. Những ý nghĩa văn hóa trong trò bài chòi hấp dẫn tại Hội An
Những lời bài hát sẽ được hát lên đầy sáng tạo dựa trên các loại hình ca nhạc sân khấu và ca dao tục ngữ nên có thể thể hiện được vẻ đẹp trong tư duy và thẩm mỹ của người dân miền Trung nói chung và người dân tại Hội An nói riêng.
Khi chơi bài chòi, những câu ca dao tục ngữ được sử dụng thường mang tính giáo dục tôn trọng đạo lý làm người cùng những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp được lưu truyền qua ngàn đời.
Loại hình nghệ thuật này đang dần bị mai một theo thời gian nên tham gia vào trò chơi là góp phần gìn giữ hơi thở của truyền thống, gìn giữ nét đẹp của văn hóa mà cha ông đã sáng tạo ra.
Như vậy là cuộc hành trình thú vị đi tìm hiểu về loại hình văn hóa gìn giữ nhiều nét đẹp là bài chòi Hội An đã khép lại. Kenhhomestay.com hy vọng đã đem đến những thông tin hữu ích để quý du khách sẽ có được một chuyến đi đáng nhớ và sẽ ghé thăm để tham gia và trải nghiệm loại hình di sản mang đầy những nét đẹp văn hóa và giáo dục con người cùng với đó là tính giải trí cao này.
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM:
